مجتمع فولاد سبا
مجتمع فولاد سبا در نیمه اول سال ۱۳۷۶ شروع به احداث کردند. در اواخر سال ۸۱ به پایان رسید. در بهمن ماه ۱۳۸۱ اولین ذوب در کوره قوس الکتریکی انجام شد. این کارخانه نخستین واحد تولید کننده ورق‌های فولادیی ضدزنگ کشور می‌باشد. این کارخانه یکی از زیرمجموعه‌های مجتمع فولاد مبارکه اصفهان می‌باشد. این کارخانه با به کارگیری تجهیزات متالوژی LF, VOD و FDP باعث شده است سطح کیفی محصولات فولادی این کارخانه به شکل قابل توجهی بالا باشد. این کارخانه با ظرفیت تولیدی ۷۰۰ هزار تن در سال به فعالیت خود ادامه می‌دهد. که تا ۲/۸ میلیون تن در سال قابل افزایش است.
ظرفیت تولیدی کارخانه
اولین بخش تولید کننده ورق‌های فولادی ضد زنگ کشور است. این بخش صنعتی که زیر مجموعه شرکت فولاد مبارکه اصفهان می‌باشد، در سال ۱۳۸۱ به بهره‌برداری رسید. بخش زیادی از محصولات مجتمع فولاد سبا، شامل ورق‌های ضد زنگ ۴۰۹ فریتی، قابلیت جوشکاری بالا، ساختمانی، کششی عمیق و تجاری می‌باشد. تولید فولاد در این کارخانه به روش ذوب در کوره‌ی قوس الکتریکی و ریخته‌گری همیشگی می‌باشد. بخش‌های اصلی تولیدی این کارخانه مانند: واحد فولاد سازی واحد ریخته‌گری تختال نازک و واحد نورد گرم ورق.
پروژه فولادسازی سبا یا تولید ورق سیاه به روش ریخته گری همیشگی تختال باریک یکی از تکنولوژی‌های نو در صنایع فولاد است. طرح افزایش ذوب آهن اصفهان به عنوان یکی از پروژه‌های طرح توسعه پنجگانه صنایع فولاد کشور است. به مبلغ 275 میلیون دلار در برنامه دوم توسعه جمهوری اسلامی ایران در نظر گرفته شده بود. عملیات اجرایی احداث ناحیه فولادسازی و نورد پیوسته مجتمع فولاد سبا در نیمه اول سال 76 شروع شد.
در اواخر سال 81 به پایان رسید. و آزمایش‌های گرم این مجتمع با انجام اولین ذوب در کوره قوس الکتریکی در بهمن ماه 81 شروع شد. این مجتمع در سال 85 طی قراردادی به مجتمع فولاد مبارکه واگذار شد. بسته به ترکیب محصولات نهایی، ظرفیت تولید این کارخانه بین 650 الی 700 هزار تن در سال در حال تغییر خواهد ماند. محصولات این شرکت ورق‌های تجاری، کششی، کشش عمیق، فولادهای ساختمانی و فولادهای ضد زنگ است.
ویژگی‌های تولیدات فولاد سبا
از نظر کمی ورق‌های تولیدی شرکت سبا، به ضخامت 12.5-1.5 میلی متر و عرض 1560-800 میلی متر به میزان 700 هزار تن در سال است. از لحاظ کیفی محصول تولیدی این شرکت، ورق‌های تجاری، کششی، کششی عمیق، قابلیت جوشکاری بالا، ساختمانی جهت کاربرد مهندسی و ضد زنگ آستنیتی است.
مشخصات ناحیه فولادسازی و نورد پیوسته سبا
در مقایسه با روش‌های معمول تولید فولاد در صنایع کشور که تختال تولیدی در واحد ریخته گری به ضخامت 200 میلی متر ریخته می‌شود؛ واحد سبا به عنوان تولیدکننده ورق گرم با بهره‌برداری از ریخته گری مداوم تختال نازک دارای ویژگی‌های است. مانند:
- تولید تختال نازک با ضخامت حداکثر 50 میلی متر
- پیوستگی ماشین ریخته گری تختال نازک با خط نورد
- امکانات تجهیزاتی متالوژی ثانویه شامل L.F و V.O.D جهت تولید فولادهای کیفی و فولاد ضد زنگ
روش‌های تولیدات و نورد پیوسته (سبا)و تکنولوژی‌های ناحیه فولادسازی
با شارژ آهن اسفنجی و قراضه در یک کوره قوس الکتریکی 150 تنی و متالوژی ثانویه شامل یک دستگاه کوره پاتیلی L.F و یک دستگاه خلاء V.O.D ذوب موردنیاز تهیه می‌شود. مجموعه این تجهیزات امکان تهیه فولاد مذاب تمیز و با آلیاژهای مختلف را فراهم می‌سازد. که پس از آماده شدن ذوب و تنظیم عیار و آلیاژ آن توسط ماشین ریخته‌گری مداوم تختال نازک؛ فولاد مذاب تبدیل به تختال نازک شده است. و پس از تمیز شدن سطح توسط سیستم پوسته زدایی به کوره تونلی وارد شده تا به دمای همگون مورد نظر برسد. و پس از عبور از شش قفسه مداوم نورد تبدیل به محصول نهایی می‌گردد. این محصول به شکل کلاف یا ورق و به صورت بسته بندی قابل ارائه به بازار می‌باشد. قابل توجه اینکه خط تولید تختال نازک تا انتهای نورد به شیوه پیوسته می‌باشد.
کارگاه‌های اصلی در ناحیه فولادسازی و نورد پیوسته سبا
- واحد احیا مستقیم قائم: دو واحد احیای مستقیم به روش قائم با مدول 600
- کوره قوس الکتریکی با انباره آهن قراضه E.A.F: یک کوره 150 تنی با سیستم تخلیه از کف با قطر 7.1 متر، قدرت ترانس 125 مگا ولت آمپر، فاصله زمانی بین دو ذوب 77 دقیقه و نسبت آهن اسفنجی به قراضه 15/85.
- کوره پاتیلی L.F: یک کوره 150 تنی با قدرت ترانس 22 مگا ولت آمپر، کل زمان عملیات 40 دقیقه، مدت زمان گرمایش 15 دقیقه و با سرعت گرمایش 4 سانتی گراد در دقیقه.
- کربن زدایی در خلاء با دمش اکسیژن V.O.D: قطر اطاقک 6400 میلی متر، 9 عدد اژکتور و مدت زمان عملیات 125 دقیقه
- ماشین ریخته‌گری تختال نازک: یک ماشین ریخته‌گری مداوم تختال باریک یک رشته ای، ضخامت تختال 45-50 میلی متر، عرض تختال 800-1560 میلی متر و شعاع قوس 5 متر
- کوره یکنواخت کننده نورد: طول کوره 250 متر، با سرعت بارگیری 130 تن در ساعت، درجه حرارت کوره 1150 درجه سانتی گراد، تختال در حین ورود به کوره دارای درجه حرارتی بین 950 تا 1050 درجه سانتی گراد است و بعد از گرم شدن تا دمای 1150 درجه سانتی گراد، از کوره خارج می‌شود. به طور تقریبی تختال باریک به مدت تقریبی 22 دقیقه در کوره گرم و یکنواخت می‌شود. سرعت حرکت تختال در کوره بین 2.8 تا 45 متر در دقیقه است.
- نورد گرم ورق: شامل قیچی گیوتینی، پوسته زدا، 6 عدد قفسه 4 غلتکی، ضخامت ورق تولیدی 1.5-2.5 میلی متر است.
- کلاف پیچ: قطر داخلی کویل 762 میلی متر، قطر خارجی کویل 1780 میلی متر، حداکثر وزن هر کویل 25 تن می‌باشد.
مزایای واحد سبا
از نقطه نظر سازمان حفاظت از محیط زیست، مقدار انرژی مصرفی به ازای هر تن فولاد در خط تولید، شاخص تعیین کننده‌ای به شمار می‌رود. میزان انرژی مصرفی پایین، باعث کاهش نشت و آلاینده در محیط زیست گردیده و خواسته‌های سازمان حفاظت از محیط زیست را برآورده می‌کند. فرآیند تولید فولاد به روش نورد گرم تختال باریک، حداقل انرژی را به ازای یک تن فولاد در بین روش‌های مرسوم مصرف می‌کند. نرخ این مصرف در سبا 380 مگاژول به ازای یک تن فولاد است. در صورتی که این نرخ برای روش‌های معمولی 2.4 برابر این میزان می‌باشد.
به طور کلی تولید ورق گرم به روش ریخته‌گری مداوم تختال نازک نسبت به روش‌های معمولی دارای این مزایا می‌باشد.
هزینه تولید فولاد نسبت به روش‌های دیگر 20 درصد کمتر است.
نسبت به روش‌های مرسوم، میزان مصرف انرژی ویژه 50 درصد کمتر است.
هزینه سرمایه گذاری نسبت به فرآیندهای دیگر به میزان 30 درصد کاهش می‌یابد.
در این روش فولاد مذاب در مدت کمتر از 30 دقیقه تبدیل به ورق می‌شود.
تولیدات فولاد سبا (فولادسازی و نورد پیوسته)
محصولات کارخانه فولاد سبا شامل ورق سیاه سبا، ورق‌های ضدزنگ ۴۰۹ فرینی می‌باشد. از خصوصیات این ورق‌ها، قابلیت جوشکاری بالا، کششی عمیق و تجاری می‌باشد.
